Ontwikkeling van lichaamslengte in 19e-eeuws Portugal per beroepsgroep

Een datastory door Florian Herrendorf en Femke Gordijn

Introductie

Deze data story zal zich richten op de vraag hoe de gemiddelde lichaamslengte per beroepsgroep zich in Portugal ontwikkelde gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw. Deze periode is gekozen, aangezien Portugal vanaf 1850 begon te industrialiseren. Het industrialisatieproces zorgde in Europa voor een stijging van de levensstandaard, wat gepaard ging met een toename van de gemiddelde lichaamslengte van de bevolking. Waar andere Europese landen inderdaad een groei doormaakten in lichaamslengte als gevolg van het industrialisatieproces, laten Stolz, Baten en Reis (Yvonne Stolz, Joerg Baten and Jaime Reis, ‘Portuguese living standards, 1720-1980, in European comparison: heights, income, and human capital’, The Economic History Review 66:2 (2013) 545-578) zien dat de Portugezen juist steeds kleiner werden. Dit was vooral het geval in de periode na 1870 toen de industrialisatie in Portugal op stoom kwam. In hun analyse hebben Stolz, Baten en Reis de lichaamslengtemetingen ingedeeld in vier verschillende beroepsgroepen, namelijk: unskilled, semi-skilled, skilled en professional, waarbij zij concludeerden dat er geen noemenswaardige verschillen bestonden tussen de verschillende categorieën. Het classificeren van historische beroepen op basis van factoren die gelinkt zijn aan sociale status is niet onomstreden. Daarom is de Historical International Classification of Occupations (HISCO) ontwikkeld. Dit classificatiesysteem deelt historische beroepen in op basis van sectoren. Deze data story zal gebruik maken van de HISCO-classificering om zo te analyseren of er volgens deze indeling wel noemenswaardige verschillen in lichaamslengte voor de factor beroep te bespeuren zijn.

Dataset

In deze Datastory is gebruik gemaakt van de Portugese data uit de Microheights dataset. De dataset bevat lichaamslengtemetingen van soldaten voor de periode 1710-1910 en bestaat uitsluitend uit mannen, waarvan het merendeel van jonge, maar wel uitgegroeide, leeftijd.

Inhoud dataset Portugal geslacht en leeftijd

Gemiddelde lichaamslengte 1719-1912

Het is van belang om te controleren of de gemiddelde lichaamslengte in Portugal daadwerkelijk afnam gedurende de periode 1719-1912. Om dit aan te tonen hebben wij de gemiddelde lengte per geboortejaar berekend. Hierbij is er gekozen om te kijken naar het geboortejaar van de militairen, aangezien er zo rekening kan worden gehouden met de invloed van de levensomstandigheden op de ontwikkeling van de lichaamslengte in bepaalde periodes.

Uit de grafiek hierboven blijkt dat de gemiddelde lichaamslengte in Portugal inderdaad daalde gedurende de periode 1719-1912. Hoewel, de grafiek grote fluctuaties vertoont, laat de trendlijn een duidelijke daling zien. Dat de metingen zo uiteenlopen is het gevolg van een grote variatie in het aantal observaties, zoals hieronder zichtbaar. Voor het overzicht zijn de observaties teruggebracht per decennium

Aantal observaties per decennium

Gemiddelde lichaamslengte per beroep in 1850 en 1890

Als we ons toespitsen op de tweede helft van de negentiende eeuw steken de jaren 1850 en 1890 er bovenuit wat betreft het aantal observaties. Er is daarom gekozen om deze twee perioden met elkaar te vergelijken. Dit tevens gezien de aard van het industrialisatieproces van Portugal. In de jaren 1850 begon de Portugese overheid zich actief bezig te houden met de industrialisatie en modernisering van het land, terwijl Portugal tegen 1900 een redelijk niveau van industrialisatie had bereikt. (Leonore Freire Costa, Pedro Lains & Susana Münch Miranda, An Economic History of Portugal 1143-2010 (Cambridge 2016) 228, 249/250, 289).

Voor de decennia 1850 en 1890 zijn de observaties ingedeeld naar beroep, de gemiddelde lichaamslengte per beroep en het aantal waarnemingen per beroep. De dataset bevatte niet de beroepen van de ouders voor Portugal en geeft dus geen uitsluitende indicatie van groei tijdens de vroege jeugd. Er is slechts gekeken naar de beroepen van de militairen. Echter, door de lage mate van mobiliteit destijds zijn deze gegevens toch interessant. Per beroep bestonden er duidelijke verschillen in lichaamslengte, maar vaak werd dit veroorzaakt door een laag aantal observaties.

Gemiddelde lengte per beroep gedurende 1850 en 1890, inclusief aantal observaties

Het koppelen van de Microheights data aan HISCO

Het is tot op heden helaas technisch onmogelijk om de Druid HISCO database te koppelen aan Microheights en vervolgens als geheel te bevragen gezien de omvang van de datasets. Daarom is de Hiscode aan bovenstaande query gekoppeld door gebruik te maken van de website van History of Work. Bij het koppelen was er vaak een exacte match aanwezig. Soms is er gekozen voor een alternatief dat qua betekenis in de buurt kwam bij het beroep aangegeven in Microheights. Het bleek onvermijdelijk dat er ook een aantal observaties af zouden vallen aangezien bepaalde beroepen niet bestonden in History of Work. Dit was het geval voor 32 waarnemingen. Nadat de beroepen gestandardiseerd waren naar de beroepen uit HISCO hebben wij deze aangepast in een geëxporteerde versie van de query (zie bestand 'Querymicroheightskleineletters'). Vervolgens hebben wij vanuit de JobHoard dataset op druid een lijst met alle Portugese beroepen inclusief Hiscode geëxporteerd (zie query hieronder en CSV hier). Deze hebben wij in Rstudio gemerged (zie script op Femke haar Github). Dit dataframe is vervolgens geëxporteerd naar een nieuw CSV en de Hiscode is teruggebracht tot de overkoepelende groepen. Dit bestand is op zijn beurt weer door middel van LDWizard omgezet naar RDF en geupload naar Druid als nieuwe dataset.

Portugese beroepen met HISCODE

Resultaten gemiddelde lengte HISCO beroepsgroepen in Portugal, 1850 en 1890

Gemiddelde lichaamslengte in Portugal per HISCO major group, 1850.

Gemiddelde lichaamslengte in Portugal per HISCO major group, 1890.

Bovenstaande figuren zijn gebaseerd op onze nieuwe dataset en tonen de gemiddelde lichaamslengte en het totaal aantal observaties per HISCO majorgroup in 1850 en 1890. De HISCO-classificering kent 10 verschillende majorgroups, namelijk: 0/1. Professional, technical and related workers; 2. Administrative and managerial workers; 3. Clerical and related workers; 4. Sales workers; 5. Service workers; 6. Agricultural, animal husbandry and forestry workers, fishermen and hunters; 7/8/9. Production and related workers, transport equipment operators and labourers.

Voor beide periodes bestonden duidelijke verschillen in lichaamslengte tussen de verschillende majorgroups. Echter, voor 1850 zijn er zo weinig waarnemingen dat hier geen uitputtende conclusies uit kunnen worden getrokken. Voor 1890 zijn er wel voldoende observaties en bedraagt het verschil in gemiddelde lichaamslengte tussen majorgroup 3 (ambtenaren) en majorgroup 7 (arbeiders) maar liefst 3,783cm. Dit duidt op een duidelijk verschil in kwaliteit van leefomgeving en komt overeen met wat we weten over de slechte levensomstandigheden van Portugese arbeiders in de late 19e eeuw. Andere majorgroups, zoals 1 (professional workers) en 5 (service workers), kenden echter een vergelijkbare lichaamslengte.

De daling van de gemiddelde lichaamslengte in Portugal in de tweede helft van de 19e eeuw is eveneens zichtbaar. Echter zijn er wel duidelijke verschillen tussen de majorgroups. Zo nam bijvoorbeeld de lichaamslengte van majorgroup 8 (arbeiders) af met 2,212 cm, terwijl majorgroup 3 (ambtenaren) een groei doormaakte van 3,408 cm. Hoewel de resultaten van de jaren 1850 met een korreltje zout genomen moeten worden, laten de twee figuren zien dat het met name de majorgroups 1 en 5 t/m 9 die hun lichaamslengte zagen dalen, terwijl de andere majorgroups op een vergelijkbaar niveau bleven of juist een stijging doormaakten. Dit duidt erop dat de leefomgeving, en dus ook de levensstandaard van deze eerste groep verslechterde gedurende de tweede helft van de 19e eeuw. Mogelijk was dit een gevolg van de industrialisatie.

Conclusie

Uiteindelijk is gebleken dat Stolz, Baten en Reis het wat betreft de daling van lichaamslengte het bij het juiste eind hadden. In tegenstelling tot hun artikel heeft onze analyse aangetoond dat er wel degelijk verschillen bestonden tussen de ontwikkeling van lichaamslengte in de beroepsgroepen volgens de HISCO classificering. Echter, waren er voor de jaren 1850 weinig waarnemingen, dus zijn alleen de resultaten van de jaren 1890 enigszins representatief. Vervolgonderzoek zou dan ook op basis van onze methoden moeten kijken naar de lichaamslengteontwikkeling over de gehele periode 1710-1980.