Twaalf schutters van rot E (Kloveniersdoelen)

Dit paneel is te beschouwen als een "vervolg" op een schuttersstuk in Leningrad met dezelfde maten (92 x 184,5; aldus een aantekening bij de foto in het RKD te Den Haag. Six gaf als maten 92 x 152 cm, zulks in navolging van de Catalogue de la Galerie des Tableaux de l'Hermitage Imperial, St. Petersbourg 1895, nr. 477). Het paneel in Leningrad telt 9 schutters en is getekend met het huismerk van Dirck Jacobsz, de letter E van het rot en het jaartal 1561 (afb. in SIX 1895 en RIEGL, afb. 17). Ons paneel is getekend met de letters D.I. en het huismerk van Dirck Jacobsz, de letter E van het rot, de woorden VREEDE.EENDRATIGHEIDT.BEHAECHT.GODS.MAIESTEID en het jaartal 1563 (facsimile in cat. Rijksmuseum 1912; handtekening en jaartal zijn gerestaureerd, zoals Sic reeds opmerkte). De borstwering en de landschapsachtergrond in beide stukken komen overeen. Het handschrift Schaep uit 1653 vermeldt hen "Op het Rond" in de Kloveniersdoelen: "33. Ibidem, in den hoek 2 stucken bijeengevoeght, get. E. 1561" (SCHELTEMA VII, 1885, blz. 139). Vergeleken bij Jacobsz' oudere panelen vertoont ons schilderij van 1563 een vrijere penseelbehandeling, die door Six en Judson toegeschreven werd aan de invloed van Dirck Barendsz. Voorzover de foto een beoordeling toelaat, geldt hetzelfde voor de Leningradse pendant van 1561, hetgeen zeer merkwaardig is, daar Barendsz volgens Van Mander pas in 1562 uit Italië terugkeerde (Karel van Mander, Het Schilderboeck, Haarlem 1604, fol. 259 r; zie ook Six 1895). Riegl merkte op dat de meeste schutters zich naar rechts wenden, alsof ze van links naar rechts optrekken, en beschouwde dit als een poging de eenheid van de troep tot uiting te doen komen. Er van uitgaande dat ons paneel links van zijn pendant in de lijst geplaatst was, kan dit kenmerk m.i. beter verklaard worden als een poging om een zekere compositionele eenheid tot stand te brengen tussen de twee schilderijen van verschillende datum.

Twaalf schutters van rot E (Kloveniersdoelen)

Dit paneel is te beschouwen als een "vervolg" op een schuttersstuk in Leningrad met dezelfde maten (92 x 184,5; aldus een aantekening bij de foto in het RKD te Den Haag. Six gaf als maten 92 x 152 cm, zulks in navolging van de Catalogue de la Galerie des Tableaux de l'Hermitage Imperial, St. Petersbourg 1895, nr. 477). Het paneel in Leningrad telt 9 schutters en is getekend met het huismerk van Dirck Jacobsz, de letter E van het rot en het jaartal 1561 (afb. in SIX 1895 en RIEGL, afb. 17). Ons paneel is getekend met de letters D.I. en het huismerk van Dirck Jacobsz, de letter E van het rot, de woorden VREEDE.EENDRATIGHEIDT.BEHAECHT.GODS.MAIESTEID en het jaartal 1563 (facsimile in cat. Rijksmuseum 1912; handtekening en jaartal zijn gerestaureerd, zoals Sic reeds opmerkte). De borstwering en de landschapsachtergrond in beide stukken komen overeen. Het handschrift Schaep uit 1653 vermeldt hen "Op het Rond" in de Kloveniersdoelen: "33. Ibidem, in den hoek 2 stucken bijeengevoeght, get. E. 1561" (SCHELTEMA VII, 1885, blz. 139). Vergeleken bij Jacobsz' oudere panelen vertoont ons schilderij van 1563 een vrijere penseelbehandeling, die door Six en Judson toegeschreven werd aan de invloed van Dirck Barendsz. Voorzover de foto een beoordeling toelaat, geldt hetzelfde voor de Leningradse pendant van 1561, hetgeen zeer merkwaardig is, daar Barendsz volgens Van Mander pas in 1562 uit Italië terugkeerde (Karel van Mander, Het Schilderboeck, Haarlem 1604, fol. 259 r; zie ook Six 1895). Riegl merkte op dat de meeste schutters zich naar rechts wenden, alsof ze van links naar rechts optrekken, en beschouwde dit als een poging de eenheid van de troep tot uiting te doen komen. Er van uitgaande dat ons paneel links van zijn pendant in de lijst geplaatst was, kan dit kenmerk m.i. beter verklaard worden als een poging om een zekere compositionele eenheid tot stand te brengen tussen de twee schilderijen van verschillende datum.