Het Athenaeum Illustre te Amsterdam is vooral door toedoen van Laurens Reael, de gewezen gouverneur-generaal van Indië en andere remonstrantsgezinde leden der vroedschap opgericht. Het werd in januari 1632 door Gerard Johan Vossius geopend, die evenals Caspar Barlaeus in 1619 te Leiden als hoogleraar was afgezet en nu in Amsterdam een leerstoel kreeg. De beroemde dichter Pieter Cornelisz. Hooft deed vergeefse pogingen ook een leerstoel toe te kennen aan Hugo de Groot, die zich toen in het geheim in 't land bevond. Het Athenaeum was minder remonstrants dan zijn reputatie. De samen met Vossius benoemde Barlaeus sprak op de dag na Vossius. De Groots verblijf in Nederland was niet geheim. Hij trachtte bij de autoriteiten tevergeefs herroeping van zijn uitwijzing te krijgen.