In het Amsterdamse Burgerweeshuis konden kinderen van Amsterdamse poorters (burgers met rechten om in de stad te wonen) terecht, die geen ouders of een moeilijke thuissituatie hadden. De beroemdste wees was ongetwijfeld Jan van Speyk (1802-1831), die als kanonneerbootcommandant tijdens de Belgische Revolutie uitgroeide tot nationale held. Toen zijn schip op 5 februari 1831 in handen dreigde te vallen van een menigte Belgen die de Nederlandse vlag probeerde te stelen, zou Van Speyk na het uitspreken van de legendarische woorden ‘Dan liever de lucht in!’ zijn brandende sigaar in het buskruit gestoken hebben. De enorme ontploffing die volgde, kostte aan bijna alle aanwezigen het leven en werd in Nederland ontvangen als daad van vaderlandsliefde.